12 stycznia 2010 r., około godziny 17:00, zatrzęsło się zachodnie wybrzeże Haiti. Po 35 sekundach krajobraz zmienił cały swój dotychczasowy kształt. Ponad dwa miliony ludzi znalazło się bez dachu nad głową. Zniszczeniu uległy w większości budynki użyteczności publicznej, szpitale, kościoły i urzędy. Gdy opadł kurz, okazało się, że 23% budynków szkolnych legło w gruzach lub uległo częściowemu zniszczeniu.
Decyzja o tym, że pieniądze zebrane po naszej medialnej akcji „Solidarni z Haiti” zostaną przeznaczone na budowę szkoły, zapadła w okamgnieniu. Była dla nas oczywista, nie tylko ze względu na bilans strat po katastrofie, ale też kondycję haitańskiej edukacji jeszcze przed trzęsieniem ziemi.
Historia budowy szkoły podstawowej im. Jana Pawła II w Jacmel jest oczywiście długa, pełna zarówno euforii, jak i poczucia bezradności. Najważniejszą rolę odegrały w niej setki wolontariuszy i dobroczyńców, dzięki którym mogło powstać to wspaniałe dzieło.
Projekt architektoniczny przygotowała Grupa Balon z Wrocławia. Wyłoniony został on w wyniku konkursu, zorganizowanego przez Izbę Architektów RP. Zwraca uwagę swoją prostotą, a jednocześnie ma w sobie imponującą monumentalność . Wykorzystuje ekologiczne rozwiązania m.in. grawitacyjną cyrkulację powietrza, która sprawia, że we wszystkich klasach panuje chłód. Szkoła składa się z 13 osobnych budynków. Zapewnia to większą stabilność konstrukcji każdego z segmentów oraz ułatwia ewakuację uczniów na wypadek trzęsienia ziemi. Daje też potencjał realizowania niekonwencjonalnych zajęć dydaktycznych, ponieważ umożliwia tworzenie nowych przestrzeni poprzez łączenie i rozdzielanie pomieszczeń.
Projekt otrzymał wiele prestiżowych nagród, m.in. nagrodę Holcim za architekturę budynku, ale też koncepcję realizacji prac, uwzględniającą bieżące potrzeby społeczności lokalnej i włączającą ją w proces budowy, m.in. poprzez zatrudnienie okolicznych pracowników.
Budynek to zaledwie początek życia szkoły. Stanowi jedynie zwieńczenie pierwszego etapu. Projekt wchodzi teraz w swoją właściwą fazę. Jego celem jest wsparcie i wdrożenie nowych metod dydaktycznych, stworzenie warunków do rozwoju haitańskich dzieci i młodzieży oraz przekazanie im kompetencji na miarę potrzeb XXI wieku. Haitańczycy wyróżniają się ponadprzeciętną wrażliwością na sztukę, nieskrępowanym, awangardowym myśleniem oraz pokładami żywotności i energii. Te zdolności, uzupełnione choćby znajomością nowych technologii, mogą zapewnić im w dorosłym życiu konkurencyjność na rynku pracy. Co więcej, spopularyzowana ostatnio praca zdalna umożliwi im dotarcie nawet do najbardziej wymagających i oddalonych rynków pracy.
Projekt szkoły jest żywy i będzie się rozwijał tak długo, jak uczestniczyć będą w nim dzieci, ich rodzice i nauczyciele. Dlatego Fundacja Polska-Haiti ma przed sobą wiele pracy i wciąż poszukuje chętnych, gotowych zaangażować się w inicjatywy realizowane w ramach szkoły im. Jana Pawła II w Jacmel.
